Zeki Müren (d. 6 Aralık 1931, Bursa - ö. 24 Eylül 1996, İzmir), Türk Sanat Müziği sanatçısı.
Bursa’da başladığı orta öğrenimini İstanbul’da Boğaziçi Lisesi’nde
tamamladı. İstanbul’da Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nin Yüksek
Süsleme Bölümü Sabih Gözen atölyesinden mezun oldu. Desen çalışmalarını
öğrencilik yıllarından başlayarak pekçok kez sergiledi.
Zeki Müren, Bursa’da tamburi İzzet Gerçeker’den aldığı solfej ve
usül dersleriyle musiki bilgileri öğrenmeye başladı. 1949′da, Boğaziçi
Lisesi’nde okurken Agopos Efendi (sinema yönetmeni ve senaryo yazan
Arşavir Alyanak’ın babası) ile udi Kirkor’dan aldığı derslerle de
musiki eğitimini sürdü. Daha sonra fasıl musikisini iyi bilen ve geniş
bir repertuvarı olan Şerif İçli’den çeşitli eserler meşk etti; Refik
Fersan’dan, Sadi Işılay’dan, Kadri Şençalar’dan yararlandı.
1950′de sınavla İstanbul radyosu’na girdi. İstanbul radyosunda
1951′de, canlı olarak yayımlanan bir programda ilk radyo konserini
verdi ve bu konseri çok beğenildi. Bundan sonra Türkiye radyolarında
düzenli olarak okumaya başladı. Radyo programları on beş yıl sürdü,
bunların çoğu canlı yayın programlarıydı. Müren bundan sonra kendini
daha çok sahne ve plak çalışmalarına verdi. Alışılmış kalıpları
zorlayan elbiseleri ve sahne davranışı ile halkın ilgisini sürekli
olarak üstünde tutmayı başardı.
Zeki Müren 600′ü aşkın plak ve kaset doldurdu. Plağa okuduğu ilk
şarkı Şükrü Tunar’ın “Bir muhabbet kuşu” güfteli şarkısıdır. Müren
1955′te “Manolyam” adlı şarkısıyla Türkiye’de ilk kez verilen Altın
Plak Ödülü’nü kazandı.
Zeki Müren Türkiye’de en çok konser veren ses sanatçısıdır. Bir
yılda yüz konser verdiği dönemler olmuştur. Kendisine ’sanat güneşi’
ünvanı verilmiştir. Yabancı ülkelerde de birçok konser vermiştir.
İki yüz dolayında şarkı besteledi. On yedi yaşındayken bestelediği
“Zehretme hayatı bana cânânım” mısraıyla başlayan acemkürdi şarkı
bestelediği ilk şarkıdır. “Şimdi uzaklardasın gönül hicranla doldu”
(suzinâk), “Manolyam” (kürdilihicazkâr), “Bir demet yasemen”
(nihavend), “Gözlerinin içine başka hayal girmesin” (nihavend) güfteli
şarkıları sık sık okunan, en sevilen şarkılarıdır. Müren bu şarkıları
plaklara da okumuştur.Unutulmaz Maksim Gazinosu sahnelerinde aralıksız
11 yıl Behiye Aksoy ile dönüşümlü olarak sahne almıştır.
Zeki Müren 1954′te Beklenen Şarkı adlı filmde sinema oyunculuğuna
başladı. Büyük bir ticari başarı kazanan bu filmden sonra şarkılarının
çoğunu kendisinin bestelediği on sekiz filmde daha oynadı. 1955′te de
Arena Tiyatrosu’nca sahneye koyulan Çay ve Sempati adlı oyunda da baş
roldeki oyuncuydu. Ayrıca ‘Bıldırcın Yağmuru’ isimli bir şiir kitabı da
vardır.
Zeki Müren kalp rahatsızlığı ve şeker hastalığı yüzünden 1980′den
sonra sahne hayatından ve musikiden uzaklaştı. Bodrum’daki evine
kapandı, münzevi bir hayat yaşadı. 24 Eylül 1996 Çarşamba günü, TRT
İzmir Televizyonu’nda kendisi için düzenlenen tören sırasında geçirdiği
kalp krizi sonucu hayata gözlerini yumdu. Cenazesi görülmemiş bir halk
kalabalığının katılmasıyla büyük bir törenle kaldırıldı. Mezarı, doğum
yeri olan Bursa’da Emirsultan mezarlığındadır.
Vasiyetinde mirasının en büyük bölümünü Mehmetçik Vakfı’na bıraktı.